Diversiteit in boeken

Afgelopen zaterdag was ik aanwezig bij het schrijffestival Boekgerei in het klooster van Woerden.

Boekgerei is een schrijffestival voor (aanstormende) auteurs met lezingen, workshops en veel meer.

Het thema van Boekgerei was Diversiteit. Na een inleiding door Mirte Damen, vertelde Pim Lammers hoe belangrijk het is dat iedereen zich kan herkennen in een boek, en dat dit niet vroeg genoeg kan beginnen. Pas als je jezelf in een boek, op tv, in de maatschappij kan spiegelen aan anderen, kan je jezelf ontwikkelen tot wie je werkelijk bent. Het komt veel te weinig voor dat Queer personen zich aan iemand kunnen spiegelen. Het voorbeeld dat het pas helder werd voor de auteur dat hij op jongens viel, toen hij las over de jongen die verliefd wordt op een andere jongen uit een boek van Carry Slee, raakte me. Naast het thema diversiteit sprak Pim Lamers ook over het schrijven in verschillende genres en hoe dit je op ideeën kan brengen en je creativiteit stimuleert.

Zijn gedichten en verhalen met Queer thema’s raken me. Ik vind ze prachtig.

Het prentenboek ‘Het lammetje dat een varkentje is’, heb ik gekocht voor een heel speciaal iemand. Boeken zoals dit hadden zijn zoektocht naar zichzelf makkelijker kunnen maken. Er wordt op een hele mooie manier verteld dat het oké is om anders te zijn, en wat het met je doet als je helemaal jezelf mag zijn. Het stukje acceptatie in die prentenboek, geschreven voor jonge kinderen, geeft mij een warm gevoel.

Behalve de lezing van Pim Lammers werden er ook workshops gegeven. Esther van der Ham benadrukte hoe belangrijk marketing en samenwerking tussen auteurs is om tot een groter bereik van je boek te komen. Vooral het goed weten wie je doelgroep, je ideale lezer is. Werd uitgebreid en enthousiast besproken. Haar cursus Magische Marketing is een aanrader voor iedere auteur. Hierin worden veel tips gegeven hoe je je boek goed kan promoten zowel met als sociaal media zonder. Belangrijk is vooral dat je jezelf als schrijver laat zien en niet alleen maar iedereen de cover van je boek onder de neus duwt.

Tussen de workshops en lezingen door, was een bezoek brengen aan de informatiemarkt een aanrader. Samen met twee andere auteurs Charlotte Doornhein en Thea van Bodegraven van Uitgeverij Droomvallei en uitgeefster (en auteur) Esther van der Ham, stond ik hier met mijn gloednieuwe thriller Verborgen littekens.

Het mooiste moment van deze dag was dat ik de gelegenheid kreeg om op het podium voor een volle zaal mijn nieuwe boek te presenteren. Wat een eer. Ontzettend spannend om dit uit de losse pols te doen, zeker op een festival met zo’n mooi thema als diversiteit. Het punt waar mijn boek aansluit op dit thema, is dat in mijn boeken de hoofdpersonen een ontdekkingsreis maken naar zichzelf en daar sterker uit komen. In mijn roman Gevoelige snaren is het thema de liefde tussen twee vrouwen. In Verborgen littekens gaat de geadopteerde Emma op onderzoek uit naar haar verleden in Zweden, om erachter te komen wie ze is. Ze start een zoektocht naar haar biologische moeder en onderzoekt cold casussen van vermiste meisjes, om erachter komen of haar traumatische herinneringen op waarheid berusten.

Alles bij elkaar was het een dag om door een ringetje te halen.

Interview

Interview Yvonne Kersten, verborgen littekens

In maart 2024 verschijnt het nieuwe boek van Yvonne Kersten, Verborgen Littekens, bij Droomvallei Uitgeverij. Maya heeft haar geïnterviewd.

Ik ben Yvonne Kersten, auteur van het kinderboek Ontsnapt (2014), de feelgood roman Gevoelige snaren (2022) en de psychologische thriller Verborgen littekens (2024).

Geboren in 1968 te Den Haag en opgegroeid in Voorburg en later Zoetermeer. Sinds kort ben ik met mijn man en hond Joep verhuisd naar Epe. Ik heb bijna 20 jaar in het basisonderwijs gewerkt en daarna 15 jaar mijn remedial teaching-praktijk gerund. Sinds vorig jaar ben ik gestopt met mijn praktijk en heb ik besloten om me voorlopig alleen op het schrijven te richten.

Ik fotografeer graag en geniet van actieve vakanties in de natuur. In mijn jeugd bracht ik elke vakantie door op een bergboerderij in Zuid-Tirol, Noord-Italië, een plek die voor mij voelt als een tweede thuis. Veel later heb ik het betoverende Scandinavië ontdekt. Ons huis in Värmland, Zweden, was een fantastische uitvalsbasis om dit uitgestrekte land te leren kennen.

Wil je iets meer vertellen over jouw boeken?

De rondreizen door Noorwegen en Zweden hebben mij veel inspiratie gegeven voor mijn boeken. Hoog op mijn bucketlist staan nog een reis naar IJsland en een cruisetocht langs de Noorse kust. Bij het informatie zoeken over het laatste onderwerp is het idee voor het schrijven van mijn volgende thriller ontstaan. Een spannende setting en interessante personages drongen zich aan mij op. Behalve een mooi verhaal waarin de Scandinavische landen op hun best naar voren komen, wil ik diepgang in mijn verhalen brengen door maatschappelijke in het verhaal te verwerken. In Gevoelige snaren is dat bijvoorbeeld bindingsangst en liefde tussen twee vrouwen. In Verborgen littekens: adoptie, mishandeling, verwerken van trauma’s. De belangrijkste personages dragen allemaal hun eigen leed mee. Ze maken een groei door en komen er sterker uit.

Wat is jouw favoriete deel van het schrijfproces en waarom?

Ik heb meerdere favorieten. Het mijmeren over een verhaal vind ik heerlijk. Hoofdpersonen die tot leven komen en je al hun gedachten en steeds meer geheimen met je delen. Daadwerkelijk beginnen met schrijven nadat ik alles op een rijtje heb gezet is vind ik ook heel fijn. Meestal ontdek ik dan nog veel meer over mijn hoofdpersonen en hun verhaal dan ik verwacht. Verrassend hoe zich dan ineens een nieuwe situatie ontstaat in je eigen verhaal. Ik kan ook heel erg genieten van het herschrijven, het finetunen van mijn verhalen.

Hoe lang heb je erover gedaan om je boeken te schrijven?

O, heel verschillend. Mijn kinderboek schreef ik in een paar maanden. Ook mijn roman Gevoelige snaren ging redelijk vlot, al heb ik het heel lang op de plank laten liggen voordat ik de laatste herschrijfronde deed. Het ontstaan van mijn thriller Verborgen littekens is een verhaal apart. Dit verhaal ontstond tijdens mijn puberteit, dus al heel wat jaartjes geleden.

Mijn moeder heeft ons gezin vroeg verlaten en als puber droomde ik ervan dat mijn echte moeder iemand anders was. In mijn verhaal ging een stoere meid (ik dus) in haar eentje op zoek naar die moeder. Elke keer verzon ik wat meer bij dit verhaal, maar schreef nooit iets op, tot dat ik rond mijn 35^ste een burn-out kreeg. Om te ontsnappen aan het leven van alledag stortte ik me op het schrijven. Dit was in 2007. Het resultaat: een heel dun romannetje dat ik een keertje uitgeprint heb en daarna in een map verdween. Later is in 2014 mijn kinderboek verschenen, een spannend verhaal gebaseerd op eigen ervaringen met kanotochten in Zweden. En in 2021 Gevoelige snaren; een liefdesverhaal tussen twee vrouwen dat zich ook in Zweden afspeelt. Tussendoor schreef ik aan een verhaal dat zich op een cruiseschip langs de kust van Noorwegen afspeelt, tot ik een (mijns inziens) geniaal idee kreeg om mijn allereerste romannetje uit te werken tot een spannend verhaal met diepgang, dat uiteindelijk mijn psychologische thriller Verborgen littekens is geworden, die in maart dit jaar uitkomt.

Dus ja, hoe lang doe ik erover om een verhaal te schrijven? Ergens tussen een paar maanden en een half leven?

Heb je vaak een writer’s block gehad en hoe ga je daar mee om?

Als ik een verhaal in mijn hoofd heb, dan schrijf ik meestal wel lekker door. Het is meer dat ik het echt maanden kan laten liggen, als er te veel andere dingen zijn die mijn aandacht vragen, of als ik zelf niet lekker in mijn vel zit. Dus ik heb niet zo zeer last van een writer’s block, maar wel van periodes dat het schrijven in een vergeethoekje terechtkomt. Dit laat ik nu niet meer zo snel gebeuren.

Hoe ben je tot de onderwerpen in je boeken gekomen?

Van sommige verhalen weet ik niet eens meer hoe ik op het idee kwam. Wel is het zo, dat ik ervaringen die ik in Zweden, Noorwegen heb opgedaan, gebruik in mijn verhaal.

Heb je steeds een duidelijke opzet voor het verhaal in je hoofd of word je al schrijvend een bepaalde richting in geduwd?

Bij geen van mijn boeken heb ik van tevoren bedacht wat het onderwerp moest zijn. Dit is gaandeweg tijdens het schrijven ontstaan. Ideeën ontstaan terwijl je schrijft. Sommige blijven in het verhaal, andere worden weer gewist. Je kan dus stellen dat ik niet met een vooraf gemaakt plan aan de slag ga. Dit is niet altijd handig, want daardoor moet ik vaak veel herschrijven of zelfs helemaal omgooien. Ik heb een tijdje columns en korte verhalen geschreven. Kleine ideetjes die dan weer in mijn grotere verhalen terecht kwamen. Zo heb ik onze avonturen tijdens kanotochten opgeschreven. Sommige belevenissen waren zo hilarisch of spannend, dat ik ze zo in mijn kinderboek kon verwerken. Bij Gevoelige snaren vond ik het een avontuur om een mooi, gevoelig liefdesverhaal te schrijven tussen twee vrouwen. Ik houd niet van oppervlakkig en geef mijn hoofdpersonen altijd een aantal ervaringen mee waar ze mee moeten leren dealen.

Je boeken spelen zich af in Zweden. Daar kom je ook graag met je gezin. Waarom Zweden?

Dat is een goeie vraag. Eigenlijk kwam dat door dat verhaal dat ik tijdens mijn burn-out had geschreven. Ik was nog nooit in Zweden geweest en dat verhaal speelde in Zweden. Nu wilde ik dat in het echt zien ook. Mijn man en kinderen waren direct enthousiast. Zo erg zelfs, dat we heel spontaan besloten om aan het eind van onze vakantie door Noorwegen en Zweden een paar dagen de tijd te nemen om een huisje te kopen in Värmland. Achteraf gezien knettergek, maar we hebben het gedaan en nooit spijt van gehad. De jaren die daarop volgden hebben we elke vakantie in Zweden doorgebracht en ons paradijsje daar steeds verder opgeknapt en heel Zweden verkend. Het huis hebben we inmiddels weer verkocht en in Scandinavië ben ik al een tijd niet geweest. Volgend jaar staat misschien een rondreis door Noorwegen op het programma. IJsland komt zeker ook nog aan de beurt.

Voor welke soort lezers denk je dat jouw boeken het meest geschikt zijn?

Kruip je als lezer graag onder de huid van de hoofdpersoon, wil je meegroeien en ontdekken hoe ze omgaan met hun problemen en welke oplossingen ze daarvoor bedenken èn ben je ook nog gek op Scandinavië? Dan zit je bij mijn boeken goed.

Wat is de beste feedback die je ooit hebt ontvangen over jouw werk?

Oe eh… ik ging hier door deze bijna naast mijn schoenen lopen:

“Een schitterende thriller die er meteen staat vanaf de eerste zinnen. Keispannend vanaf begin. Goed geschreven, de actie mooi beschreven. De spanning wordt verder nog sterk opgedreven in de dialoog tussen de vrouwen. Goed taalgebruik. Knap verhaal! Nergens woordgebruik dat me stoort of storende fouten in de tekst. Super verhaal.

Van deze schrijver zou ik nog verhalen willen lezen!”

Dit was voor een kort verhaal dat nu in de bundel Fatale ontmoeting staat.

En deze reactie heeft me zeer ontroerd:

“Beste Yvonne,

Dank je wel dat je me geraakt hebt met je boek ‘Gevoelige snaren’.

Daar waar het gaat over durven vertrouwen, was ik iedere keer in tranen. Voor mij het signaal dat ik daar mee aan de gang mag/moet gaan teneinde me verder te ontwikkelen.

Dankbare groet, …”

Waarom heb je bij je nieuwe boek gekozen voor het genre thriller?

Eigenlijk omdat ik aan het verkennen ben wat mij het best ligt. Ik heb genoten van het schrijven van mijn kinderboek. Ook de roman vond ik fantastisch om te schrijven. De thriller vergde van mij veel meer inspanning. Goed nadenken over het plot, kloppen alle lijntjes, blijft het verrassend, spannend, interessant. Een hele uitdaging en het is heel goed bevallen.

Is het resultaat geworden zoals je in eerste instantie voor ogen had? Of is het gaandeweg nog heel anders geworden?

De grote lijnen had ik al heel lang geleden staan. Het daar doorheen vlechten van meer verhaallijnen was een uitdaging. Elke keer als ik dacht: “Nu is het af!”, kwam er weer een beter idee in mij op en ging het verhaal weer op z’n kop. Eerlijk, het is voor mij altijd een verrassing hoe het verhaal uiteindelijk wordt. Soms kan ik echt stukken teruglezen en denken: “Heb ik dit bedacht?”.

Wat hoop je dat lezers uit je nieuwe boek zullen halen, is er bijvoorbeeld een achterliggende gedachte?

In dit boek hebben de twee vrouwelijk hoofdpersonen trauma’s opgelopen in hun jeugd. De ene als kleuter, de ander als pubermeisje. De daarbij opgelopen littekens, hebben veel invloed op hun verdere leven. Beiden maken ze een groei door, waarbij ze stap voor stap hun angsten overwinnen, hun ervaringen verwerken en alles een plek kunnen geven. Ik vind het mooi als volwassenen zich herkennen in de hoofdpersonen en iets over zichzelf ontdekken door het lezen van hun verhaal.

Je bent je boek al aan het promoten op Facebook, zag ik. Heb je nog andere plannen voor promotie?

Ik wil regelmatiger blogs gaan schrijven op Hebban en op mijn eigen site (die binnenkort bijgewerkt wordt). Ik ben me aan het oriënteren waar ik in de omgeving van mijn nieuwe woonplaats mijn boek kan promoten (bibliotheek, boekwinkels, leesgroepen?). 11 en 12 mei ben ik te vinden in een stand op de Scandinavische markt bij museum Schokland. Een zeer geliefde markt onder de Scandinavië-liefhebbers. Het is de bedoeling om ook bij Nordic days in oktober te gaan staan in Cuijk op 19 en 20 oktober, maar daar heb ik nog geen reactie op gekregen. Binnenkort ga ik een persbericht sturen naar lokale radio-omroepen en kranten.

Wat zijn jouw toekomstplannen met betrekking tot jouw schrijven?

Zodra de drukte van het uitkomen van Verborgen littekens voorbij is, ga ik verder met mijn volgende thriller, die voor een groot deel al geschreven is.

Wat lees je zelf graag?

Vroeger heb ik veel fantasy gelezen, Lord of the Rings, Harry Potter. Ik houd ook van thrillers. De laatste die ik las is De lijst van Marelle Boersma. Lekker ontspannen een roman lezen, vind ik op z’n tijd ook heerlijk. O, en series zoals Outlander van Diana Gabaldon. Geweldig! Allemaal gelezen.

Ben je naast het schrijven nog actief met andere bezigheden en kun je ons hierover iets vertellen?

Op dit moment, druk met het nieuwe huis opknappen: schilderen, schoonmaken, inrichten, buurt verkennen. Mijn remedial teaching-praktijk heb ik in Zoetermeer overgedragen aan mijn schoondochter. Of ik hier weer iets wil opbouwen, weet ik nog niet. Eerst wil ik lekker een paar jaar alleen maar schrijven.

Zweeds

Een andere taal vloeiend leren spreken is absoluut niet makkelijk. Emma Veenstra, uit mijn thriller Verborgen littekens, is van geboorte Zweeds. Ze moet de taal opnieuw leren. Dit gaat erg vlot omdat ze als klein kind de taal machtig was. Toen wij een aantal jaar een huis in Zweden hadden, wilde ik ook graag de taal machtig worden. Ik kocht een cursus, luisterde naar Zweedse muziek en vertaalde die. Zong (vals) mee om de uitspraak te oefenen en onder de knie te krijgen. Toen dit allemaal een beetje lukte kocht ik Zweedse boeken met bijbehorende luistercd’s. Het lezen in het Zweeds en het verstaan van Zweedse muziek gaat me nog steeds redelijk af. Ik kan me ook nog steeds gebrekkig verstaanbaar maken, maar het verstaan van een Zweed die lekker op dreef is met een verhaal, dat is andere koek. Mijn kinderen hebben veel plezier gehad met het leren via taalspelletjes op de computer. De zin waar ze echt onder de tafel hebben gelegen van het lachen was: Jag ser din bil. Vrij vertaalt door het tweetal: Ik zie je billen. Spreek jij Zweeds? Welk woord of welke zin heeft bij jou voor hilariteit gezorgd?

Fragment Verborgen littekens

Met één voet op de eerste tree blijf ik staan. Zal ik aanbellen? Als iemand opendoet, wat zeg ik dan? Voordat ik een beslissing kan nemen, zwaait de voordeur open. Een jochie van een jaar of zeven stapt naar buiten. Hij bevriest in zijn beweging, als hij mij ziet staan. Achter hem verschijnt een jonge vrouw. Ze neemt mij van top tot teen op. Ik doe een stap terug en zoek naar woorden. ‘För… förlåt,’ stotter ik. ‘Jag söcker… eh…familie Larsson?’ Ze schudt haar hoofd, ‘Nej, tyvärr.’ Ze pakt de jongen bij de hand en loopt snel het trappetje af, langs mij heen naar de weg. Voordat ze de hoek om gaat, kijkt ze even om. ‘De bor inte här längre,’ zegt ze, ‘Dem dog.’ Ik kijk haar en het kind na tot ze om de hoek verdwijnen. Ik laat mijn schouders, die ik onbewust opgetrokken had, zakken. Ze wonen hier niet meer. Ik graaf in mijn geheugen naar de betekenis van laatste zinnetje. Een triest gevoel bekruipt me als het me weer invalt. Ze zijn overleden. Ruim een half uur loop ik van graf naar graf. Onbegonnen werk. Hoe groot is de kans dat ze hier liggen, of überhaupt begraven zijn? Mijn blik dwaalt over de grafstenen. Sommige door groen mos bedekt, andere van glanzend marmer. Ik maak bijna een sprongetje van schrik als ik voetstappen achter mij hoor. Een oudere man met een hark in zijn hand, begroet mij met een kort knikje van zijn hoofd.‘Wie zoek je?’ vraagt hij.‘Familie Larsson?’

1 maart komt mijn thriller Verborgen littekens uit bij uitgeverij Droomvallei. Het is daar nu al te bestellen.
2 maart presenteer ik Verborgen littekens op schrijffestival Boekgerei http://www.cultuurlokaal.nl/cursussen_en_workshops_woerden/1304/Schrijffestival-Boekgerei-over-diversiteit.
Samen met 4 andere auteurs van uitgeverij Droomvallei sta ik tussen de lezingen en workshops door op de informatiemarkt, waar onze boeken verkrijgbaar zijn. Kom je ook?

Ons Zweedse paradijs

Ik hoef niet eens mijn ogen te sluiten om ons Zweedse paradijsje weer voor me te zien. Knalrood met witte kozijnen, al meer dan honderd jaar oud, staat het trots aan het eind van het door berken omzoomde karrenpad. Het gammele trappetje naar de voordeur, met daarboven het kleine balkonnetje en de vele kleine raampjes. Schuin erachter ligt de oude paardenstal met de grote groene deuren en tralies voor de kleine ramen. En dan de ruime eromheen. Fantastisch. Het geruis van de wind in de hoge bomen, het gefluit van vogels en het gekabbel van de beek die het land, dat bij het huis hoort, afbakent. Met veel plezier hebben we het huis opgeknapt. Alles opnieuw geverfd, planken hout vervangen, de schuurdeur zwart geverfd. Opa heeft de gammele leuning van de buitentrap hersteld, waardoor het door de kinderen omgedoopt werd tot opa Kees trap. Het was heerlijk om ook buiten aan het werk te zijn. Samen met de kinderen de beek uitbaggeren, bomen omhakken en een schuurtje voor de houtvoorraad bouwen. Een aantal jaar hebben we van elk seizoen genoten. In de winter was het soms afzien. De oude elektrische verwarmingselementen deden niet zo veel en hebben we na onze eerste winter vervangen. Gelukkig stond er een antieke houtoven, waarmee we het huis heerlijk warm konden stoken.

Ik ga zeker nog eens een keer langs om even naar het huis te gluren waar zo ontzettend veel mooie herinneringen liggen.

Het is toch Logisch dat ik dit huis als voorbeeld heb genomen voor het huis dat Emma Veenstra in het dorpje By koopt. Dat van haar is iets kleiner maar verder verschilt het niet veel. Voor wie in Zweden woont of daar een vakantiehuis heeft: ik ben benieuwd naar foto’s en verhalen over jullie paradijsjes.

Fragment Verborgen littekens

Na enkele veel te grote, te dure of te bouwvallige huizen, rijden we een goed onderhouden grindweg op en zie ik een houten huis voor me liggen. Knalrood geverfd, met daarnaast een grote schuur. De makelaar steekt de sleutel in het slot en laat mij voorgaan. Mijn neus rimpelt als ik een muffig halletje in stap, dat toegang geeft tot een kleine woonkamer met open keuken. Op de kale houten vloer liggen tot op de draad versleten kleden. De keukenkastjes hangen scheef en zijn geel verkleurd. Hopeloos verouderd. Het pronkstuk in de keuken is het oude houtfornuis. ‘Zo’n fornuis is goud waard in de winter,’ zegt de makelaar. ‘Niets verwarmt het huis zo goed en snel als zo’n antiek exemplaar.’

Ik kijk er sceptisch naar. Gelukkig staat er ook een elektrische kookplaat.

Ik open een deur en kom tot mijn verrassing in een badkamer met douche en wc terecht. Op de muren zit een soort plastic behang dat in de hoeken heeft losgelaten.

‘Badkamers zijn in Zweden meestal op de begane grond, vanwege de waterleidingen.’

‘De waterleidingen?’ vraag ik.

‘Ja, ze bevriezen minder snel in de winter als ze zich dichterbij de warmtebron bevinden. Wilt u ook even boven kijken?’ Natuurlijk wil ik dat.

We lopen de smalle trap op. Op de bovenverdieping bevindt zich onder het schuine dak een ruime slaapkamer met een balkon en een kleine kamer met één dakraam.

‘Dit is een huisje, zoals veel Zweden hebben om in de zomer hun vakantie door te brengen. Wilt u zich hier permanent vestigen?’ vraagt de makelaar.

Permanent? Geen idee. Ik knik en zeg: ‘Ja, dat is wel de bedoeling.’

‘Dan boft u. Dit huisje is pasgeleden geïsoleerd zodat het ook ’s winters bewoonbaar is.

Ik luister maar half. Dit is het!

#verborgenlittens #uitgeverijdroomvallei #boekenwurm #thriller, #boeklovers #vermist #zweden #emigreren #ontvoerd

Weetjes woensdag Lasse

Elke woensdag kom je meer te weten over een van de hoofdpersonen uit Verborgen littekens. Maak vandaag kennis met Lasse.